ΦΛΩΡΙΝΑ: ΜΙΑ ΠΟΛΗ ,ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
Φλώρινα
Συντεταγμένες: 40°46′57″N 21°24′32″E
Φλώρινα |
||
---|---|---|
Πόλη |
||
|
||
|
||
|
||
Χώρα |
|
|
Γεωγραφικό διαμέρισμα |
Μακεδονία |
|
Περιφέρεια |
Δυτικής Μακεδονίας |
|
Δημοτικά διαμερίσματα |
7 |
|
Διοίκηση |
||
• Δήμαρχος |
Βοσκόπουλος Ιωάννης |
|
Έκταση |
150,6 χλμ² |
|
Πληθυσμός |
17.686(2011) |
|
Ταχυδρομικός κώδικας |
53100 |
|
Τηλεφωνικός κωδικός |
23850 |
|
Ιστοσελίδα |
https://www.cityoflorin |
Η Φλώρινα (βουλγαρικά/σλαβομακεδονικά: Лерин - Λερίν) είναι πόλη της Δυτικής Μακεδονίας και πρωτεύουσα του νομού Φλωρίνης. Η πόλη της Φλώρινας βρίσκεται σε υψόμετρο 680 μέτρων και έχει πληθυσμό περίπου 22.000 κατοίκους (Ιανουάριος 2012).
Πίνακας περιεχομένων
Ιστορία
Αρχαιότητα
Η αρχαία ονομασία της περιοχής ήταν Λυγκηστίς, που ήταν ένα αυτόνομο αρχικά μακεδονικό κρατίδιο, στο οποίο κατοικούσαν συγγενή ελληνικά-μακεδονικά φύλλα δωρικής καταγωγής, και το οποίο ο Φίλιππος Β' ένωσε με το δικό του μεγάλο μακεδονικό βασίλειο. Η περιοχή οφείλει την ονομασία της στον πρώτο μυθικό βασιλιά της, τον ήρωα και αργοναύτη Λυγκέα. Στην περιοχή τωνΠρεσπών πριν από την κάθοδο των Δωριέων κατοικούσαν οι Βρύγες, οι οποίοι μετανάστευσαν στη Μικρά Ασία, ονομάστηκανΦρύγες και συμμετείχαν στον τρωικό πόλεμο ως σύμμαχοι των Τρώων. Οι δύο λίμνες ονομάζονταν αντίστοιχα Μικρή και Μεγάλη Βρυγηίς. Στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονος, υπάρχει αρχαιολογικός χώρος οικισμού που κατοικούνταν αδιάλειπτα από το 16ο έως τον 6ο αιώνα π.Χ. και από το 4ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. Η σημερινή πόλη της Φλώρινας χτίστηκε κατά την βυζαντινή εποχή. Το όνομα προέρχεται πιθανώς από τη λέξη χλωρό λόγω του κλίματος και της βλάστησης της περιοχής.
Νεότερη εποχή
Επί Τουρκοκρατίας η Φλώρινα ήταν τοπικό εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο ενώ η πλειοψηφία των κατοίκων της Μουσουλμάνοι. Το 16ο αιώνα δρα στην περιοχή ο αρματολός Τσολάκης. Από τη Φλώρινα κατάγονταν ο νεομάρτυρας Αγαθάγγελος που μαρτύρησε το 1727 στο Μοναστήρι. Κατά το 1821 οι Έλληνες ήταν περίπου 80 οικογένειες[i]. Οι Φλωρινιώτες συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Σημαντικότερος αγωνιστής, ήταν ο Αγγελίνας που πολέμησε, μεταξύ άλλων, και στην Κρήτη. Φλωρινιώτες επίσης, πολέμησαν στο Μεσολόγγι. Μέλη της Φιλικής Εταιρείας, ήταν οι αδελφοί Λουκάς Νεδέλκος και Νικόλαος Νεδέλκος, καταγόμενοι από την περιοχή της Φλώρινας. Με το ξέσπασμα της Ελληνικής επανάστασης του 1821, οι Οθωμανοί συγκέντρωσαν στην κεντρική πλατεία της πόλης τους 7 σημαντικότερους προκρίτους, και τους κρέμασαν. Το 1890 ο Γάλλος περιηγητής Berard επισκέπτεται την πόλη και αναφέρει πως τα 3/4 των κατοίκων ήταν Μουσουλμάνοι (κυρίως Αλβανοί και Σλάβοι προσηλυτισμένοι). Όλοι οι Χριστιανοί,τους αναλογούσαν περίπου 500 οικίες, ήταν Έλληνες εκτός από περίπου 300 Βουλγάρους. Στο Μακεδονικό Αγώνα, η πόλη ανέδειξε σημαντικούς οπλαρχηγούς, όπως ο Νικόλαος Πύρζας (1880 - 1947) και ο Πέτρος Χατζητάσης, ενώ ηγετική μορφή στην περιοχή ήταν ο Ξενοφών Πούσκας. Η πόλη απελευθερώθηκε τελικά από τον ελληνικό στρατό στις 8 Νοεμβρίου του 1912.
Πληθυσμός
Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού της Φλώρινας[12] |
|||||||||||||
Έτος |
Πληθυσμός |
%± |
|||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1940 |
12.562 |
_ |
|||||||||||
1951 |
12.343 |
-1,7 |
|||||||||||
1961 |
12.004 |
-2,7 |
|||||||||||
1971 |
11.172 |
-6,9 |
|||||||||||
1981 |
12.573 |
12,5 |
|||||||||||
1991 |
13.127 |
4,4 |
|||||||||||
2001 |
15.265 |
16,3 |
|||||||||||
2011 [13] |
17.686 |
15,9 |
Στην πόλη υπάρχουν κάτοικοι οι οποίοι ομιλούν την Σλαβομακεδονικής γλώσσα (η γλώσσα αυτή αποκαλείται και "ντόπικα"), γλώσσα η οποία δεν αναγνωρίζεται από το Ελληνικό κράτος . Η διάλεκτος αυτή ομιλείται επίσης και από τους γηγενείς σλαβόφωνους ή δίγλωσσους (ελληνικά - σλαβικά)Έλληνες Μακεδόνες. Το 1995, δημιουργήθηκε ένταση σχετικά με τη χρήση ή όχι της κυριλλικής γραφής για την διάλεκτο αυτή αλλά και λόγω της προπάθειας να συνδεθεί η διάλεκτος με τη Σλαβομακεδονική γλώσσα, ζήτημα που σχετίζεται με το Μακεδονικό ζήτημα. Το θέμα αυτό έφτασε μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπου η Ελλάδα καταδικάστηκε δύο φορές (υπόθεση Σιδηρόπουλου και υπόθεση Ουράνιου Τόξου). Στη Φλώρινα εδρεύει το μειονοτικό κόμμα Ουράνιο Τόξο που εκπροσωπεί την ομάδα των Σλαβομακεδόνων. Το κόμμα δεν έχει ιδιαίτερη δύναμη εντός της πόλης της Φλώρινας, καθώς στις Ευρωεκλογές του 2009 κατάφερε να αποσπάσει μόνο 36 ψήφους.
Κλίμα
Το κλίμα της Φλώρινας είναι το ψυχρότερο της Ελλάδας λόγω της εσωτερικής θέσης της και του υψομέτρου. Οι βροχοπτώσεις είναι γενικά μέτριες και οι χιονοπτώσεις συχνές τους χειμερινούς μήνες. Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί είναι 40,8°C και η χαμηλότερη -21,4°C.
[απόκρυψη]Κλιματικά δεδομένα Φλώρινας (1961-1997) |
|||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Μήνας |
Ιαν |
Φεβ |
Μαρ |
Απρ |
Μαι |
Ιουν |
Ιουλ |
Αυγ |
Σεπ |
Οκτ |
Νοε |
Δεκ |
Έτος |
Μέση Υψηλότερη° C (°F) |
4.6 |
7.3 |
11.8 |
16.7 |
22.0 |
26.2 |
28.8 |
28.7 |
25.2 |
19.0 |
12.1 |
6.3 |
17,4 |
Μέση Ημερήσια °C (°F) |
0.5 |
2.7 |
6.7 |
11.6 |
16.8 |
21.0 |
23.1 |
22.5 |
18.4 |
12.6 |
7.0 |
2.2 |
12,1 |
Μέση Χαμηλότερη °C (°F) |
−3.5 |
−1.7 |
1.3 |
5.1 |
9.2 |
12.5 |
14.4 |
14.2 |
11.2 |
6.9 |
2.5 |
−1.6 |
5,9 |
Κατακρημνίσεις mm (ίντσες) |
57.6
|
52.3
|
57.9
|
57.9
|
58.9
|
37.3
|
34.0
|
31.0
|
41.1
|
62.1
|
69.4
|
86.2
|
645,7
|
% υγρασίας |
82.1 |
78.1 |
70.9 |
64.0 |
63.4 |
59.8 |
57.4 |
58.3 |
63.9 |
72.1 |
78.7 |
81.8 |
69,2 |
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων |
12 |
12 |
12.3 |
11.3 |
11.2 |
7.4 |
6.1 |
5.8 |
6.1 |
8.4 |
10.8 |
12.9 |
116,3 |
Source: Greek National Weather Service [1] |
Τουρισμός
Το ιδιαίτερα πλούσιο φυσικό τοπίο του νομού καθώς και οι προσπάθειες σημαντικών Φλωρινιωτών έδωσαν την ευκαιρία στη Φλώρινα να αναπτυχθεί μέσα από προγράμματα προώθησης του οικοτουρισμού εκμεταλλευόμενοι κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κοινοτικού πλαισίου στήριξης. Θεωρείται πόλη των καλλιτεχνών, διαθέτοντας δεκάδες ζωγράφους, επαγγελματίες και ερασιτέχνες. Το χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου βρίσκεται στη θέση Βίγλα μόλις 18 χιλιόμετρα απο την πόλη της Φλώρινας. Έχει δημιουργηθεί ένα αξιόλογο σαλέ και 10 πίστες εξυπηρετούν τους επισκέπτες. Διαθέτει τη μεγαλύτερη πίστα Ολυμπιακών προδιαγραφών στην Ελλάδα.
Πολιτισμός
Στην πόλη λειτουργούν το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, η Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Καλλιτεχνών, η Δημόσια Βιβλιοθήκη "Βασιλικής Πιτόσκα" και τα Λαογραφικά Μουσεία της Λέσχης Πολιτισμού Φλώρινας και του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλωρίνης "Ο Αριστοτέλης". Επίσης λειτουργεί ο αρχαιολογικός χώρος της ελληνιστικής πόλης στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονα[21] .
Έθιμα
Στην πόλη της Φλώρινας αλλά και στα γύρω χωριά τις παραμονές των Χριστουγέννων στις 23 Δεκεμβρίου ανάβουν φωτιές με μεγαλύτερη τη φωτιά στην Πλατεία Ηρώων. Οι φωτιές αυτές ανάβονται με κλεμμένα ξύλα και η προετοιμασία ξεκινά πολύ καιρό πριν. Γύρω από τις φωτιές στήνεται γλέντι και φαγοπότι και συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι αλλά και πάρα πολλοί τουρίστες. Το έθιμο αυτό λένε μερικοί πως γίνεται με σκοπό να διώξουν τα κακά πνεύματα.
Ένα άλλο έθιμο που υπάρχει σε χωριά της Φλώρινας είναι το μασκάρεμα την εποχή των γιορτών των Χριστουγέννων. Οι κάτοικοι εφοδιασμένοι με πλαστικά ρόπαλα χτυπούν τους περαστικούς. Το έθιμο αυτό λέγεται ότι επικράτησε από την εποχή που ήθελαν να φυγαδεύσουν τους αντάρτες, οπότε και τους μασκάρευαν για να χαθούν στο πλήθος.
Γνωστοί Φλωρινιώτες
-
Αγγελίνας, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821
-
Νικόλαος Πύρζας, Μακεδονομάχος
-
Δημήτρης Καλαμαράς, γλύπτης
-
Λεωνίδας Καλαμαράς, καθηγητής γλυπτικής στο πανεπιστήμιο του Περθ
-
Νικόλαος Τσουλιάς, τέως πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καμπέρας
-
Θεόδωρος Τσαπάνος, καθηγητής σεισμολογίας Α.Π.Θ.
-
Χαράλαμπος Παπαγεωργίου, καθηγητής Μαθηματικών Πανεπιστημίου Αθηνών, κοσμήτορας Σχολής Θετικών Επιστημών
-
Θεμιστοκλής Χατζηιωάννου, καθηγητής χημείας, ακαδημαϊκός, ιδρυτής του εργαστηρίου Αναλυτικής Χημείας, του Πανεπιστημίου Αθηνών
-
Πάνος Παπαζάχος ζωγράφος
-
Παύλος Ιωάννου (Paul Jivan), δημοσιογράφος, παρουσιαστής και επιχειρηματίας.
-
Αλέξης Αλεξούδης, πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής
-
Βούλα Πατουλίδου, είναι πρώην αθλήτρια και πολιτευτής, η πρώτη γυναίκα ολυμπιονίκης στην Ελλάδα.
-
Γιάννης Φλωρινιώτης, λαϊκός τραγουδιστής
-
Γεώργιος Ηλιόπουλος, ευρεσιτέχνης κατασκευαστής αεροσκαφών
-
Μαίρη Κούστας, Ελληνοαυστραλή ηθοποιός
-
Νάντια Τας (Τασσοπούλου), Ελληνοαυστραλή ηθοποιός και σκηνοθέτις
-
Βάσσυ Καραγιώργου, Ελληνοαυστραλή τραγουδίστρια
-
Θωμαή Κακούλη, Καθηγήτρια Βιοεπιστημών & Βιοτεχνολογίας Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Δουβλίνου, πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Ιρλανδίας
-
Νικόλαος Δογούλης, Γλύπτης
i. ^ Κ.Ρωμαίου:«EΛΛΑΣ», τόμος 2ος, σελ 492 , εκδ. Γιοβάνη.
-
↑ Wellcome to Florina, Η Ελληνιστική πόλη στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονα, στη πόλη της Φλώρινας
-
-
↑ Το συναξάριον της Εκκλησίας, Αγίων Νεομαρτύρων Βιογραφικά, καθηγητής Αντώνιος Μάρκου
-
↑ Λάζαρος Αν. Μέλιος, Από την Ιστορία της Φλώρινας, 1998
-
-
↑ ΓΕΣ, Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην Γεγονότα, Αθήνα 1979, σσ. 147, 149, 150
-
↑ Douglas Dakin, The Macedonian Struggle, Αθήνα 1985, σσ. 65, 67
-
↑ ΓΕΣ, Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην Γεγονότα, Αθήνα 1979, σ. 115
-
↑ Αρχείο Διεύθυνσης Εφέδρων Πολεμιστών, Αγωνιστών, Θυμάτων, Αναπήρων, Αρχείο Μακεδονικού Αγώνα, φ. Χ-137
-
↑ Επετηρίς Αγωνιστών Μακεδονικού Αγώνος 1903-1909, αύξων αριθμός 3497
-
↑ Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, επιστημονική επιμέλεια Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, χορηγός Νικόλαος Μάνος, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σ. 179
-
↑ https://dlib.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/categoryyears?p_cat=10007862&p_topic=10007862
-
↑ https://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/FEK_Monimos.pdf
-
↑ Βιβλίο Τάσος Κωστόπουλος: Η απαγορευμένη γλώσσα - Κρατική Καταστολή των Σλαβικών Διαλέκτων στην Ελληνική Μακεδονία.
-
↑ Χρήστος Μανδατζής, διδάκτωρ ιστορίας, επιστημονικός συνεργάτης του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ) Θεσσαλονίκης, Η μετανάστευση από τη Μακεδονία
-
↑ Δημήτριος Ε. Ευαγγελίδης, Το γλωσσικό ιδίωμα των γηγενών σε περιοχές της Μακεδονίας
-
↑ Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Case of Sidiropoulos and others v. Greece (57/1997/841/1047) 10 Ιουλίου 1998. (pdf) (αγγλικά)
-
↑ Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων-Πρώτο Τμήμα. Υπόθεση Ουράνιου Τόξου και λοιπών κατά Ελλάδας Προσφυγή αριθ. 74989/01 (μετάφραση στα ελληνικά από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους), 9/09/2010. (pdf)
-
↑ Εκλογικά τμήματα πόλεως Φλωρίνης: από το 131 έως το 150 Εκλογικό τμήμα. Αποτελέσματα ανά τμήμα:Ε.Τ. 131, Ε.Τ. 132, Ε.Τ. 133, Ε.Τ. 134, Ε.Τ. 135, Ε.Τ. 136, Ε.Τ. 137, Ε.Τ. 138, Ε.Τ. 139, Ε.Τ. 140, Ε.Τ. 141, Ε.Τ. 142, Ε.Τ. 143, Ε.Τ. 144, Ε.Τ. 145, Ε.Τ. 146, Ε.Τ. 147, Ε.Τ. 148, Ε.Τ. 149, Ε.Τ. 150
-
↑ https://www.hnms.gr/hnms/greek/climatology/climatology_region_diagrams_html?dr_city=Florina
-
↑ Wellcome to Florina, Η Ελληνιστική πόλη στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονα, στη πόλη της Φλώρινας
-
Βιβλιογραφία
-
Βιβλίο - Τάσος Κωστόπουλος: Η απαγορευμένη γλώσσα - Κρατική Καταστολή των Σλαβικών Διαλέκτων στην Ελληνική Μακεδονία, Εκδόσεις Βιβλιόραμα, Δ' Έκδοση, Αθήνα 2008, ISBN 978-960-8087-73-6.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
-
Δήμος Φλώρινας
- Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
- Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλωρίνης "Ο Αριστοτέλης"
- Κέντρο ανάπτυξης και Προώθησης Τουρισμού Ν.Φλώρινας
- Τ.Ε.Ι. Πειραιά, Παρουσίαση Φλώρινας
- Florinapast - Φωτογραφίες και κείμενα της παλιάς Φλώρινας
Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ
Φλώρινα, η πόλη του χιονιού (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)
Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα: Φλώρινα (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)